2024 жылғы дивидендтерді 2025 жылы есептеу және төлеу: ЖТС қалай салынады?
2024 жылы ЖШС дивидендтерін төлеуді жоспарлап отыр. Дивидендтер 2025 жылы есептеліп, төленеді. Бұл процесс қалай жүзеге асырылады? Оны жалғыз құрылтайшыға дивиденд есептеген ЖШС мысалында қарастырайық.
Нормативтік база
«Серіктестіктер туралы...» заңның 40-бабының 1-тармағына сәйкес, ЖШС-нің тоқсан, жартыжылдық немесе жыл қорытындысы бойынша алған таза табысын құрылтайшылардың жалпы жиналысының шешіміне сәйкес бөлуге болады. Төлем шешім қабылданған күннен бастап 1 ай ішінде ақшалай нысанда жүргізілуі тиіс.
Заңда бірнеше жыл үшін дивиденд төлеуге тыйым салынбайды, сондай-ақ бірнеше жыл бойы оларды төлемегені үшін айыппұлдар қарастырылмаған. Есептілікте көрсетілген барлық жинақталған пайда да, оның бір бөлігі де жалпы жиналыстың немесе жалғыз құрылтайшының шешімі бойынша бөлінуі мүмкін. Сондықтан 2024 жылғы дивидендтердің 2025 жылы төленуі — қалыпты жағдай.
Салық салу
Салық кодексінің 1-бабы 1-тармағының 16) тармақшасына сәйкес, дивидендтер — заңды тұлға өзінің құрылтайшылары, қатысушылары арасында бөлетін таза табыс немесе оның бір бөлігі түріндегі табыс. Жеке тұлғаның жылдық табысына оның барлық түрдегі табыстары, соның ішінде дивиденд түріндегі табыс кіреді.
Дивидендтерді есептеу
Резидент-жеке тұлға құрылтайшыларға дивиденд есептеу кезінде ЖШС есебіндегі жазбалар мынадай:
- Дивидендтер есептелді: Дт 5620 Кт 3040;
- ЖТС ұсталды (30 000 АЕК-тен асатын сомадан): Дт 3040 Кт 3120;
- ЖТС бюджетке төленді: Дт 3120 Кт 1030;
- Дивидендтер төленді: Дт 3040 Кт 1010, 1030.
Дивидендтерден ЖТС мөлшерлемесі — 10%.
Салық салу ерекшеліктері
Салық кодексінің 341-бабы 1-тармағының 8) тармақшасына сәйкес, салық салынуға жататын ҚР резиденті-жеке тұлғаның табысынан 30 000 АЕК шегінде алынған резидент-заңды тұлғадан алынған дивидендтер алып тасталады. Бұл дивидендтер:
- акциялар бойынша төленуге жататын таза табыс;
- резидент-заңды тұлғаның өзінің құрылтайшылары, қатысушылары арасында бөлетін таза табыс;
- резидент-заңды тұлға таратылған кезде немесе жарғылық капитал азайтылғанда мүлікті бөлу кезінде төленсе.
Салық кодексінің 351-бабы 1, 2-тармақтарына сәйкес, төлем көзіне салық салынуға жататын табыс бойынша ЖТС есептеуді, табыс есептелген кезде, салық агенті жүргізеді. Дивидендтер төлеу бөлігінде салық агенті — дивиденд төлеуші ЖШС-нің өзі болады.
Дивидендтерді төлеу
Егер жалғыз құрылтайшы — ҚР резиденті-жеке тұлғаға 2025 жылы 2024 жыл үшін дивидендтер есептеліп, төлем де 2025 жылы жүргізілсе:
- салық салынуға жататын резидент-жеке тұлғаның табысынан 30 000 АЕК шегіндегі сома алынып тасталады;
- 30 000 АЕК-тен асатын дивиденд сомасы төлем көзіне 10% мөлшерлеме бойынша ЖТС салынады.