2025 жылдың 1-тоқсанына ГПХ бойынша әлеуметтік аударымдардан шегерімдер
2025 жылғы 15 шілдедегі №208-VII ҚР Заңымен азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар (ГПХ) бойынша табыстардан ұсталған әлеуметтік аударымдар түріндегі салықтық шегерімдерді қолдану мәселелері бойынша Салық кодексіне өзгерістер енгізілді. Бұл өзгерістер 2025 жылдың 1-тоқсаны үшін жеке табыс салығы (ЖТС) бойынша жеке тұлғалар мен жеке нотариустар, жеке сот орындаушылары (200.00 нысаны) бойынша бұрын тапсырылған декларациялармен не істеу керектігін анықтайды.
Салық кодексіндегі өзгерістер
2025 жылғы 15 шілдедегі №208-VIII Заңымен Салық кодексіне 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап салықтық шегерімдерді қолдану мәселелері бойынша нақтылау және редакциялық өзгерістер енгізілді.
Салықтық шегерімдерді қолдану
Салық кодексінің 342-бабы 1-тармағы 6) тармақшасына сәйкес, жеке тұлға салықтық шегерімдерді, соның ішінде ГПХ бойынша табыстардан ұсталған әлеуметтік аударымдар түріндегі салықтық шегерімдерді қолдануға құқылы. Сонымен қатар, ҚР Салық кодексінің 345-2-бабына сәйкес, ГПХ шарттары бойынша ұсталған әлеуметтік аударымдар түріндегі салықтық шегерім салық агентінде әлеуметтік қорғау туралы заңнамаға сәйкес есептелген әлеуметтік аударымдар сомасына, олардың есептелу күні келетін салық кезеңінде қолданылады.
Салықтық есептілік
Салық кодексінің 356-бабы 1-4-тармақтарына сәйкес, салық агентіне тауарларды өткізу, жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету түріндегі төлем көзінен салық салынатын жеке тұлғаның табыс сомасы келесі тәртіппен айқындалады:
- есепті салық кезеңінде есептелген төлем көзінен салық салынатын табыс сомасы;
- минус 341-баптың 1-тармағында көзделген табысты түзету сомасы;
- минус міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) түріндегі шегерімдер;
- минус міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жарналары (МӘМС) түріндегі шегерімдер;
- минус 345-2-бапқа сәйкес ГПХ шарттары бойынша ұсталған әлеуметтік аударымдар түріндегі шегерімдер;
- минус 346-бапқа сәйкес стандартты шегерімдер (343-баптың 3-тармағын ескере отырып).
Қосымша салықтық есептілік
Салық кодексінің 211-бабы 1-тармағына сәйкес, салық төлеуші (салық агенті) осы өзгерістер мен толықтырулар қатысты салық кезеңі үшін қосымша салықтық есептілікті жасау арқылы салықтық есептілікке өзгерістер мен толықтырулар енгізуге құқылы. Салық агенті ГПХ шарттары бойынша жеке тұлғаның төлем көзіндегі салық салынатын табыс сомасын айқындау кезінде, оған 345-2-бапта белгіленген тәртіппен және мөлшерде ұсталған әлеуметтік аударымдар түріндегі салықтық шегерімдерді қосады.
Талап қою мерзімі
Егер аталған салықтық шегерім қолданылмаған болса, онда мұндай жеке тұлға ГПХ шарттары бойынша табыстан ЖТС ұстайтын салық агентіне Салық кодексінің 48-бабы 2-тармағында көзделген талап қою мерзімі шегінде табыстарды қайта есептеу туралы жүгінуге құқылы. Салық агенті де талап қою мерзімі шегінде осы өзгерістер мен толықтырулар қатысты салық кезеңі үшін қосымша салықтық есептілік жасау арқылы салықтық есептілікке өзгерістер мен толықтырулар енгізуге құқылы.