Шетелдіктерге Қазақстан банктерінде шот ашу: Резидент еместер үшін қажетті талаптар

Қазақстан банктерінде шот ашу процесі «Клиенттердің банк шоттарын ашу, жүргізу және жабу қағидаларымен» реттеледі, бұл қағидалар 2016 жылғы 31 тамызда Ұлттық Банктің №207 қаулысымен бекітілген.

Аталған қағидалардың 26-тармағына сәйкес, Қазақстанда шот ашуға рұқсат етілген тұлғалар:

• Қазақстан Республикасының резиденті-жеке тұлғалар;
• Қазақстан Республикасының резиденті емес жеке тұлғалар;
• жеке кәсіпкерлер;
• жеке нотариустар, жеке сот орындаушылар, адвокаттар және кәсіби медиаторлар;
• шаруа немесе фермер қожалықтары;
• Қазақстан Республикасының резиденті заңды тұлғалар;
• Қазақстан Республикасының резиденті емес заңды тұлғалар;
• Қазақстан аумағында филиал немесе өкілдік арқылы жұмыс істейтін Қазақстан Республикасының резиденті емес заңды тұлғалар.

Осылайша, заң бойынша шетел азаматтарына, жеке және заңды тұлғаларға, Қазақстанда банк шотын ашуға тыйым салынбаған.

Нерезиденттер үшін қолжетімді шот түрлері:

• ағымдағы шоттар (күнделікті операциялар үшін);
• жинақ шоттар (қаражатты сақтау үшін);
• мультивалюталық шоттар;
• виртуалды карталар және басқа да карталық өнімдер.

Шетелдік азаматқа банк шотын ашу үшін қажетті құжаттар:

Жеке тұлға-резидент емес үшін ағымдағы шот ашу үшін тек тұлғаны куәландыратын құжат (паспорт) қажет.

Филиал немесе өкілдік арқылы жұмыс істейтін заңды тұлғалар үшін:

• қол қою үлгілері бар құжат;
• банктік құжаттарға қол қоюға уәкілетті тұлғаның жеке куәлігінің көшірмесі;
• филиал не өкілдік басшысының өкілеттігін растайтын құжаттар;
• заңды тұлғаның сенімхаты.

Қазақстанда тіркелмеген заңды тұлғалар (резидент емес заңды тұлғалар) үшін:

• қол қою үлгілері немесе өкілдердің өкілеттігін растайтын құжаттар (нотариалды куәландырылған, заңдастырылған немесе апостиль қойылған);
• сауда тізілімінен үзінді немесе басқа ұқсас құжат (нотариалды расталып, қазақ немесе орыс тіліне аударылған, қажет болса – заңдастырылған немесе апостиль қойылған);
• банктік құжаттарға қол қоюға уәкілетті тұлғаның жеке куәлігінің көшірмесі.

Сонымен қатар, келесі құжаттар қажет:

• құрылтай құжаттарының көшірмелері;
• салық төлеуші ретінде тіркелу туралы куәлік көшірмесі.

Шетелдік азаматқа Қазақстанда жеке сәйкестендіру нөмірі (ЖСН) немесе бизнес сәйкестендіру нөмірі (БСН) алу қажет. Бұл нөмірсіз ешбір банк шот ашпайды.

ЖСН/БСН Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитеті арқылы беріледі, бұл салық есебіне тұруды білдіреді.

Шетелдік жеке тұлғаға ЖСН алу жолдары:

Егер шетелдік азамат Қазақстанда тұруға ықтиярхат (ВНЖ) иеленсе, онда ЖСН оған ықтиярхат берілген кезде автоматты түрде беріледі. Егер ЖСН көрсетілмесе, шетелдік азамат өз тұрғылықты мекенжайы бойынша ішкі істер органдарына жүгініп, құжаттарын қайта рәсімдеуі қажет.

Егер шетелдік Қазақстанда тұрмайтын резидент емес тұлға болса, ЖСН алу үшін:

1. Қазақстанға келуі;
2. Өзінің төлқұжатымен Халыққа қызмет көрсету орталығына (ХҚКО/ЦОН) жеке баруы;
3. Кезек нөмірін алып, маманға ЖСН алу қызметін қажет ететінін түсіндіруі тиіс.

ХҚКО қызметкерлері қажетті рәсімдерді өздері жүргізеді, нәтижесінде шетелдік азамат ЖСН тіркеу туралы куәлік немесе жеке тұлғаның тіркеу деректері көрсетілген анықтаманы алады. ЖСН тегін беріледі, рәсімдеу мерзімі – 1 жұмыс күні.

Қазақстанда жүрген шетелдік азамат өз бетімен банкте шотты қалай аша алады?

Шетелдік азамат Қазақстан аумағына кіргеннен кейін ЖСН алу және банкте шот ашу рәсімдерін өздігінен жүргізе алады. Бұл бар болғаны 1–2 күн уақыт алады.

Назар аударыңыз: Қазақстанға шекара арқылы кірген шетелдік азаматтар елге келген күннен бастап 30 күн ішінде банк шотын (немесе карта) ашуға құқылы.

Шетелдік азаматқа шот ашу үшін қажетті қадамдар:

1. SIM-карта сатып алу. Алдымен шетелдік азамат Қазақстандық байланыс операторларының бірінен SIM-карта сатып алуы қажет. Бұл карта шот ашу кезінде қажет болады.
2. ЖСН алу. ХҚКО-ға барып, төлқұжатымен ЖСН рәсімдейді.
3. Банкке жүгіну. ЖСН алған соң, шетелдік азамат кез келген қазақстандық банктің бөлімшесіне бара алады. Өзімен бірге келесі құжаттар болуы қажет:
• Қазақстандық SIM-картасы орнатылған және тіркелген ұялы телефон;
• Паспорт;
• ЖСН нөмірі көрсетілген құжат;
• Қазақстан аумағында болуға негіздеме (визасы, шекарадан өту туралы мөр, көші-қон тіркеуі, келу туралы хабарлама және т.б.).
4. Қандай шот қажет екенін шешу. Алдын ала қандай шот ашқыңыз келетінін анықтап алыңыз (ағымдағы, жинақ, мультивалюталық және т.б.) және қай валютада (теңге, доллар, еуро, рубль).

Шотқа Visa немесе MasterCard жүйесінің пластикалық немесе виртуалды картасы шығарылуы мүмкін. Жылдық қызмет көрсету құны – 1 500–3 000 теңге (немесе 3–6 АҚШ доллары). Көптеген банктерде бірінші жыл тегін.

Онлайн ашу. Қазақстанда тұруға ықтиярхат иелері банк картасын өз бетінше онлайн, банктердің мобильдік қосымшалары арқылы аша алады.

Шетелдік заңды тұлға (компания) банк шотын қалай аша алады?

Шетелдік заңды тұлға (компания) Қазақстанда банк шотын ашу үшін, компания өкілі — директор немесе құрылтайшы келесі әрекеттерді орындай алады:

1. ХҚКО-ға барып, жеке басына ЖСН және компанияға БСН мен ЭЦҚ (электрондық цифрлық қолтаңба) рәсімдей алады;
2. Немесе сенімхат арқылы бұл істі Қазақстан азаматына тапсыра алады.

БСН және ЭЦҚ нені білдіреді?

• БСН (Бизнес сәйкестендіру нөмірі) – компанияға Қазақстанда заңды мәртебе береді;
• ЭЦҚ – банктермен, мемлекеттік органдармен және контрагенттермен жұмыс жасау үшін қажет.

БСН алу үшін қажетті құжаттар:

• Компанияның Жарғысының нотариалды куәландырылған көшірмесі;
• Сауда реестрінен үзінді көшірме немесе балама құжат;
• Заңды тұлғаның тіркеу туралы куәлігі;
• Резидент елде салық төлеуші ретінде тіркелгенін растайтын куәлік;
• Егер БСН сенім білдірілген тұлға арқылы рәсімделсе – нотариалды куәландырылған сенімхат.

Банк шотын ашу. ЖСН мен БСН рәсімделгеннен кейін, шетелдік компания таңдаған банкке жүгініп, шот ашуға өтініш береді. Ұсынылатын құжаттар тізімі әр банк нақты талаптарды өзі белгілей алады:

• БСН куәлігі;
• Директордың ЖСН куәлігі;
• Компания жарғысының нотариалды куәландырылған көшірмесі;
• Сауда реестрінен үзінді көшірме;
• Заңды тұлғаның тіркеу туралы куәлігі;
• Директорды тағайындау туралы шешім;
• Сенімді өкілді тағайындау туралы бұйрық;
• Банктегі өкілдік құқық берілген тұлғаға арналған сенімхат;
• Директор мен 10%-дан астам үлесі бар құрылтайшылардың төлқұжаттарының нотариалды көшірмелері.

Құжаттар қабылданғаннан кейін банкпен банктік қызмет көрсету туралы шартқа қосылу рәсімі жүргізіледі. Клиентке шот реквизиттері және интернет-банкингке қол жеткізу құралдары беріледі.

Егер шетелдік Қазақстан аумағында жаңа компанияны тіркейтін болса, онда мұндай компанияны онлайн тіркеу кезінде банк шоты автоматты түрде ашылады.

Қазақстандық банкте шоты немесе картасы бар Ресей азаматына нені білу қажет?

Қазақстандық банкте шот (карта) ашқаннан кейін шетелдік азамат Visa немесе MasterCard төлем жүйелері ұсынатын барлық функцияларды пайдалана алады. Алайда, егер бұл картаны Ресей Федерациясының аумағында қолданғысы келсе, санкцияларға байланысты бұл мүмкін болмайды.

Ресей азаматы Қазақстандағы картасына валютада қаражат қабылдап, оларды:

• өз атына ресейлік банкте ашылған рубльдік картаға;
• немесе шетелдік банктердің карталарына аудара алады.

Алайда, қазіргі таңда барлық банктер рубльмен аударым жасамайды, ал кейбір банктерде доллар және еуромен операциялар шектелген. Сондықтан бірнеше қазақстандық банкте карта ашып, балама мүмкіндіктер қарастырып қойған жөн.

Қазақстандық банк картасымен Ресей аумағында дүкенде төлем жасауға немесе банкоматтан қолма-қол ақша алуға болмайды. Бірақ мұндай карта сізге валютада төлем қабылдау, онлайн-сатып алуларға төлеу, Ресейден тыс елдерде төлем жасау, туыстарға шетелге ақша аудару мүмкіндіктерін береді.